Welkom u allen op deze ‘wezenzondag’ zoals officiële deze zondag tussen hemelvaart en Pinksteren wordt genoemd – de zondag waarop Jezus naar de hemel is maar we wachten niet op de H. Geest.
Het is ook de zondag van de ‘eenheid’ – dat wil zeggen: in het hogepriesterlijk gebed in het evangelie bidt Jezus maar om 1 ding: eenheid… niet een ssss heid, maar éénheid… leef in harmonie ook al ben en denk je heel anders…
Geen onnodige bede: dat zou ze in de wereld en in Den Haag nog hun voordeel mee kunnen doen.
Bovendien las ik deze dagen: onze nieuwe Paus Leo XIV heeft ook een wapenschild gekozen met een zin dat hij als programma aan zijn pauzeschap wil verbinden en de spreuk daaruit luidt: In Hem die één is, zijn wij één… – met andere woorden: we lijken allemaal heel anders en ‘anders’ en dat zijn we ook, maar in God zijn we één!
Ik hoop dat we de eenheid ook hier in ons samenzijn ervaren, dit uur.
Ik wens u een mooie viering toe.
Handelingen 7, 55-60; Openbaring 22, 12-14.16-17.20; Johannes 17, 20-26
Het valt me steeds meer op de laatste jaren, misschien kijk ik ook wel als vrouw die ook de huishouding doet, die de ramen lapt en de planten water geeft, het valt me steeds meer op hoezeer mensen tegenwoordig de ‘ramen’ van hun huizen’ gesloten houden: óf: met licht-doorlatende vitrages waardoor je van binnen wel naar buiten kunt kijken maar van buiten nooit naar binnen, óf met hele of halve namen, óf met Duitse rolluiken, maar we zien maar meer elkaar gewoon in de kamer van de keuken zitten: heel vaak zijn huizen een afgesloten geheel. En dat, terwijl ‘glas’ toch echt iets is om dóór te kijken… door glas kun je elkaar zien, anders hoef je geen ruiten te plaatsen. Het is niet voor niets dat buren elkaar soms nauwelijks meer kennen en dat diepgaandere gesprekken in een straat of aan een weg nauwelijks meer worden gevoerd. Daar wordt het in een dorp van niet leuker van… en natuurlijk wijk: beter zonder gesprek dan ruzies of harde veroordelingen. Dat gebeurt al genoeg in ‘t klein: 2 partijen die elkaar bestoken. Eerbied voor ieders eigenheid en respect voor de keuzes van de ander zijn vaak ver te zoeken. Hoe kunnen wij elkaar vinden ? Het evangelie vandaag tussen Hemelvaart en Pinksteren biedt ons daarvoor een raam aan. Het zegt: de gezamenlijke liefde is de manier waarop God aanwezig is in de gemeenschap van geloof. God is nooit ‘los verkrijgbaar’, nooit los van mensen en van de wereld waarin wij leven. Spreken over tot God heeft geen enkele zin, als wij ons losmaken van medemensen. Wil je juist in ons samenzijn God een gezicht krijgen. Al zeg je 100 keer: ik heb niemand nodig en ik houd de ramen dicht, ik wil niemand zien, we hebben toch allemaal te maken met maatschappelijke relaties. In ons hart en in onze woorden willen we allemaal bouwen aan een nieuwe, betere wereld en geloven betekent dus: Jezus een naam en een gezicht geven in je leven door gescheiden verbonden te leven en te zorgen voor elkaar. We hoorden deze week in het nieuws een mogelijke oproep van zorginstellingen: wie wil een naaste, een familielid van bekende helpen met de was, met aandacht, met klusjes? Al is het achter glas, we zien en kennen elkaar… we hebben elkaar ontmoet van doen. En samen vorm je een éénheid, zelfs al ben je het lang niet altijd één s , je vormt een eenheid van mensen, hoe dan ook. De praktijk laat zien dat we dat ook willen en kunnen: als we de lange herdenkingsstoet in Beerta overal de kinderen Jeffrey en Emma zien, als we de trouwe vrijwilligers in onze eigen kerken zien, dan weten we dat het glas binnen en tussen onze kerken niet geblindeerd is. Er isook eenheid. Wij horen bij elkaar. De opdracht tot eenheid ligt dus heel dicht bij huis: ontmoeten. Het gaat erom de ander in de ogen te durven kijken en je ramen letterlijk te openen om te vragen hoe het gaat. Mogelijk: Het blijkt moeilijk. In de tijd van Stefanus, de 1 e lezing, ging het helemaal mis: iemand die vasthield aan zijn geloof maar ver weg stond van anderen, werd gestenigd: Stefanus, de 1 e martelaar. Het komt ook dichterbij: Veel meningsverschillen, irritaties en ruzies gebeuren thuis, op de zaak, in de sportclub, binnen gezinnen en ook in de kerk. Het aantal echtscheidingen is zeker niet minder geworden en de echte bron van veel verdeeldheid schuilt vaak in ons eigen hart. Het lijkt moeilijk om verder te denken dan: hij/zij leeft, denkt en gelooft als ik.
Dat is trouwens ook de vraag…
Op deze zondag na Hemelvaart leren we dat hemel en aarde niet twee totaal verschillende domeinen zijn, oneindig ver van elkaar verwijderd, maar ook één scheppingswerk van God, één koninkrijk, één ruimte die wij delen met Jezus, bij God. De hemel waarin Jezus is opgenomen is niet the sky die je ziet als je naar boven kijkt, maar is de ‘Heaven’, die je niet ziet maar die je gelóóft.
Als Jezus zijn leerlingen met nadruk vraagt te geboden om eenheid, is dat een dringend beroep op open ramen: de blik op elkaar. Vertrouwen is belangrijk: dáár gaat het in onze wereld vaak mis: als we de opgevoerde bombardementen in de oorlog in Oekraïne zien, de beelden van lijden in Gaza, dan is die eenheid, die stad van vrede, ver weg. En toch… waarschijnlijk bidt Jezus om de eenheid die Hij begon tijdens zijn aardse leven, voort te zetten. Ook bidt Hij in het evangelie voor de Kerk: dat ook nieuwe mensen in Jezus zullen geloven.
En daarom die diepe wens dat zij één zijn. Wanneer betrouwbaar één zijn, zal ook de wereld praktisch één worden. Maar: ook eenheid tussen religieus is ingewikkeld: de oecumene heeft ‘t moeilijk. Toen in 1948 de Wereldraad van Kerken werd opgericht, verklaarden 150 kerkgemeenschappen dat vrede het grote doel is, en oorlog zinloos. Toen ontstond veel Raden van Kerken – en er is veel eenheid gegroeid. Dit gebed om eenheid heeft zelfs gelijk in onze Norbertusgemeenschap, waar we als kerkgemeenschappen – soms ongewild – ook naast of tegen elkaar in werken. Misschien omdat ieder het eigen gebouw zal behouden, maar toch… Jammer… dit hoeft niet. Met of zonder stenen gebouw houden we elkaar enorm. Als
we erop vertrouwen, net als Johannes in de 2 e lezing, God aan het begin en aan het einde staat en daarmee alle verdeeldheid tenietdoet, dan kunnen we het glas tussen God en ons, tussen ons als kerken, openhouden. Velen gingen ons voor: Stefanus, Johannes: zij hebben het raam naar de eenheid opengezet waardoor wij zien dat God met zijn Geest bij ons is. Altijd. Daar doen wij het voor. Amen.
Pastoor Nellie Hamersma