Op 15 september, dagelijks na het feest van Kruisverheffing, gedenkt de Kerk de zeven lijdensmomenten van Maria. Deze gedachtenis heet in het Nederlandse taalgebied Onze Lieve Vrouw van Smarten, ook Mater Dolorosa of ‘Moeder van Smarten’ genoemd.
Het gebruik om in lange litanieën het lijden van Jezus’ moeder te bezingen stamt uit het oostelijke christendom. In de middeleeuwen is men ook in de westerse kerk Maria’s smarten gaan vereren. Een speciale dag ter gedachtenis aan haar lijden was voor het eerst in 1413 op de vierde vrijdag na Pasen.
Omdat de bijzondere betekenis van het getal zeven werden er zeven smarten van Maria onderscheidend die in het nachtofficie in kloosters werden bezongen:
- De lijdensvoorzegging door Simeon (Lc. 2: 34-35);II. De vlucht naar Egypte (Mt. 2:13);
III. Het verlies van het goddelijk Kind in de tempel (Lc. 2, 43-45);
IV. De ontmoeting met haar kruisdragende Zoon (Lc. 23:25);
V. Jezus sterft aan het Kruis (Joh.19:25);
VI. Maria ontvangt haar gestorven Zoon (Mt. 27:57-59);
VII. Maria bij de graflegging van Jezus (Joh. 19 40-42).
De kerkleraar Sint Bernardus van Clairvaux heeft voor het eerst geschreven.
De Orde der Servieten van Maria, in 1233 opgericht, opgericht in 1264 een vereniging ter bevordering van de toewijding tot de zeven smarten van Maria. Zij brengt een rozenkrans in omloop met zeven tientjes, speciaal bedoeld om de zeven slimme te overdenken. In de i conografie wordt Onze Lieve Vrouw van Smarten weergegeven met zeven zwaarden die haar hart doorboren. Ook worden de verschillende smarten verschillend weergegeven, waarvan de bekendste de Piëta is: de afbeelding van Maria met het lichaam van haar overleden Zoon op schoot. Ook zijn er beelden van Maria die kristallen als tranen huilt. De gedenkdag hoort bij de kleine Mariafeesten, na 1814 op 15 september. Deze datum hangt samen met het feest van Kruisverheffing op 14 september.
Als hymne wordt in het Officie van Onze-Lieve-Vrouw-van-Smarten het Stabat Mater gezongen.
Onze Lieve Vrouw van Smarten is de patrones van Slowakije, van de staat Mississippi in de Verenigde Staten en de Italiaanse stad Mola di Bari. In Nederland zijn kerken aan haar gewijd in Oud-Zevenaar, Roosendaal, Bergharen en Hoorn en de kluiskerk in Warfhuizen.
Bron: tekst: KRO-NCRV
Bron: afbeelding: Maria van Zeven Smarten: artinflanders.be
Pieta: https://www.jigsawplanet.com/HannitaSan/renacentista