2 Koningen 5,14-17; 2 Timotheüs 2,8-13; Lucas 17, 11-19 duimstok
In alle communicatieve studies komt tegenwoordig de hoofdpijn wel voorbij, zeker bij psychologie, theologie, talentenstudies en opleidingen rond de zorg voor betrekkingen tussen mensen: de keuzes en de grenzen tussen afstand en nabijheid. Immers… van warme hartelijke zorg en aandacht voor mensen kun je eindigen bij grensoverschrijdend gedrag, van empathie met iemand die veel meemaakt tot praktische hulp zijn mensen die de grens overgekomen zonder geld en paspoort … hoe ben je hen dichtbij, hoe houd je gezonde afstand? Hoe dan? Hoeveel cm afstand van nabijheid om toch veilig te zijn en toch iemand mee te leven?
Een oude verpleegster die van haar leidinggevende ooit ‘verpleging is maximale benadering met behoud van afstand’ …mooier kun je niet zeggen!
Vandaag horen we in de 1 e en 3 e lezing 2 bijzondere genezingsverhalen: de overeenkomst is al dat juist de vreemdeling- degene die voor ons op grote afstand staat – ons de weg wijst naar de nabijheid van God.
Het verhaal van Naäman in de eerste lezing is een prachtvertelling. Naäman was een Syriër met een vreselijke huidziekte. Geen enkele medicijnman of arts kon hem helpen. Naäman volgt de raad op van een Joods dienstmeisje om te luisteren naar de beloofde maar na wat betrouwbare waagt hij het toch om zich in de Jordaan onder te dompelen . Door zijn genezing wil hij God blijven gedenken bij zijn terugkeer in Syrië. Hij vraagt alleen maar een stukje grond, een vracht aarde, als herinnering aan zijn genezing, als teken dat hem dankbaar maakt naar God. Hij is een Syriër, iemand van afstand gekomen, maar God vraagt geen nationaliteitsbewijs van een mens, God ontmoet geen afstanden . Duidelijk God laat in dit verhaal zien dat: hoewel álles verloren lijkt, Hij er óók nog is en dat Hij zijn geschiedenis met zijn volk rustig verder schrijft. En dat alles tien goede keert.
In beide verhalen klinkt hoop en vertrouwen dat genezing en genezing, hoe diep je ook zit, hoe ver het positief misschien van je afstaat , toch mogelijk is.
De 10 mannen hebben geluisterd van iemand die namen God hen kan bevrijden van hun aandoening. Door een zuiveringsritueel door een priester, kunnen ze weer deel uitmaken van de gelovige gemeenschap, is de afstand opgeheven. Maar het gaat niet persé om het water, de reiniging, maar het gebeurt al als zij op weg gaan. Het vertrouwen dat God heelt en altijd helpt, is genoeg.
Vandaar dat Jezus tot de Samaritaan zegt: je geloof heeft je verdiend.
Alles staat of valt met vertrouwen. Ook in het evangelieverhaal. We weten dat ze alle 10 genezen zijn, maar juist de Samaritaan kwam terug om Jezus te danken, omdat hij voelde dat de afstand tussen hem en Jezus daardoor klein was geworden.
En nee, de andere 9 worden niet bestraft om hun wegblijven, immers: God doet goed zonder iets terug te verwachten.
We hebben, als het gaat om het land Israël en Gaza, een heftige week achter het tapijt. Maar we kijken niet alleen naar de kaart van het Midden-Oosten, we hebben de wereldkaart voor ogen. Christenen uit alle hoeken van de wereld hebben zich verplaatst, hebben grote afstanden overbrugd, zijn gemigreerd. Niet alleen Syriërs van mensen met een Afrikaanse achtergrond, ook ontelbare mensen uit Polen en Duitsland, uit Azië, zijn in ons midden.
De apostel Paulus zelf was ook migrant, maar als missionaris voor het contact tussen volkeren, tussen vreugde en Griek, tussen man en vrouw.
Hij schrijft: “ Houd Jezus Christus in gedachten ” want Jezus zelf sloot niemand uit. Juist melaatsen, leprapatiënten waren mensen tot wie iedereen grote afstand hield en die door de maatschappij waren uitgestoten en uitgesloten. Jezus stuurt niemand weg. Voor Jezus is de afstand tussen Hem en melaatsen geen verwijdering, maar een begin van toenadering “Heer, ontferm u over ons”, is de tekst waarmee ze Hem zoeken, willen ontmoeten, en met een woord neemt Jezus hen op in de samenleving. Door zijn genezing is die ene Samaritaan dicht bij Jezus gekomen, letterlijk en figuurlijk.
Dit vraagt ook iets van de afstand die wij zelf hebben tot Jezus, tot God: hoe dichtbij laten we Hem toe? Wat zoeken wij zelf bij Jezus? Bidden wij alleen met onze knooppunten, of is Hij ook degene met wie wij het contact willen vergroten?
Als het ons lukt om ook de mensen uit oorlogsgebieden te zien, vluchtelingen en vreemden te zien als medemensen – als het ons lukt om ook mensen met andere betekenis te zien als broeders en zusters, dan kan het ook niet moeilijk zijn om de afstand tussen God en ons te gezamenlijke door ons ‘Heer ontferm U’, door ons geboden en zingen en met gezonde afstand één grote gemeenschap te zijn, waar we ook vandaan komen, wat onze achtergrond ook is. Voor God betekent: vertrouwen is vertrouwen, en ‘geheeld is geheel’.Amen.
Pastoor Nellie Hamersma