Hoogezand-Sappemeer – ingebruikname Lohman Kabinetorgel
Handelingen 5,1-16; Openbaring 1,9-11a.12-13.17-19; Johannes 20, 19-31
Woord van welkom
Op deze bijzondere zaterdagavond u allen: HEEL HARTELIJK WELKOM!
Ja, het is een bijzondere avond: onze dorpen en steden kleurden deze dag oranje omdat onze Koning zijn 58 e verjaardag viert – onze kerken hadden de vlag halfstok omdat vandaag in Rome afscheid is genomen van Paus Franciscus en deze avond wordt voor het eerst officieel gespeeld op het Lohman kabinetorgel – een cadeau te leen, dat we met veel vreugde hier deze avond presenteren en in gebruik nemen.
In dat kader: u allen heel hartelijk welkom!
Een speciaal welkom aan mevrouw Zwanetta Por, dochter van de vorige eigenaar van het orgel, de Groningse organist Johan Por – u en uw naaste familie: uw zus Johanna en partner Kees Brandsma, uw zus Helena en partner Johan Meindertsma, uw nichtjes Zwannie Blaauw en Ria Sonneveld (dochters van uw oom Reinder Por: heel hartelijk welkom na een lange reis uit het verre noorden naar het hoge noorden.
Het orgel stond al jaren bij u thuis – dit jaar 25 jaar geleden moest u afscheid nemen van uw vader en u zocht nu een nieuwe bestemming.
Welkom bij orgelmaker Winold van der Putten : met uw kundige handen heeft u veel zorg en aandacht aan dit orgel besteed zodat we het vandaag in optima forma kunnen laten horen en spelen.
Welkom bij de heer Ton van Eck: u bent speciaal adviseur van de Nationale Klokken- en Orgelraad – u heeft de plaatsing van dit orgel mogelijk gemaakt.
Welkom aan dhr. Wim van de Laar , geen onbekende voor ons: een zeere musicus hier in Hoogezand-Sappemeer gezien, je was hier al vaak en je bent vandaag extra gast-organist. Natuurlijk welkom aan ons koor Internos en aan Arnold Hogendorf, die voor de eerste oefening van deze afgelopen week hier beneden bij dit zo bijzondere orgel.
U allen, parochianen, gasten, parochiebestuur en locatieraad, muziekliefhebbers, heel hartelijk welkom!
Wij vieren hier in het octaaf van Pasen en wensen u van harte een mooie en inspirerende viering toe.
Overweging
Pasen: niet alleen het grootste feest van het kerkelijk jaar, het duurt ook het langst, maar liefst acht dagen. Vandaag is de vooravond van de 8e dag na Pasen, de afronding, de voltooiing van het Paasoctaaf. De Paastijd loopt tot en met Pinksteren, maar het eigenlijke Paasfeest eindigt vandaag. En Pasen is een feest met een heel bijzondere klank: Na wekenlang sobere gezangen klinkt in onze kerken weer gloria in alle toonaarden en ook de alleluja’s zijn niet te tellen. De verstilde orgelpijpen van de afgelopen Stille Week zijn vanaf Pasen weer volop in bedrijf. Deze pijp overigens werd verkocht in 1984 om geld te werven voor de laatste grote renovatie van het orgel van de Sint Jan in Den Bosch.
Zoals we deze week dagelijks overschakelden naar Rome, zo vanavond even naar Jeruzalem, het Johannesevangelie verhaalt een bijeenkomst van Jezus’ vrienden, een week nadat de opgestane Heer aan hen verschenen was. En er was iets: één apostel was er Pasen niet bij geweest: Thomas. Was Thomas gaan dwalen door de straten van Jeruzalem, kwaad omdat hij geloofd had in iemand die de wereld zou redden en die nu gestorven was als een slaaf? Misschien moest Thomas toch wat meer tegengeluid geven en niet alles geloven. Uiteindelijk werd Thomas bijgepraat door de groep over wat ze meegemaakt hadden: Thomas had nog het beeld van de gewonde en gekruisigde Jezus voor zich, en hij zegt: ja zeg, hier trap ik niet zomaar in. Als ik Jezus niet zie en kan voelen, zal ik niet geloven. Vandaag is Thomas erbij. En dan is Jezus plotseling in hun midden en Thomas kán zijn handen en zijn zijde aanraken. Diep ontroerd komt hij tot geloof, tot geloofsbelijdenis: mijn Heer en mijn God. Jezus leeft.
Deze ontmoeting met Jezus geeft hem ongelooflijk veel nieuwe kracht, nieuwe adem, nieuw geluid: hij ziet en gelooft: Geloven is EMOTIE, doet iets met je.
Thomas… is niet zomaar één van de apostelen – hij is de afspiegeling, de 2-ling-broer van zovelen die vandaag de dag zeggen: ja, zeg, je denkt zeker dat ik alles geloof! Is het A-I? Is het écht? Is het nep, fake? Hoeveel mensen denken vandaag de dag: de kerk is iets van vroeger, de wereld is ziek en de mensen zijn slecht. Ik geloof er niets meer van. En opnieuw is het waar: geloven is EMOTIE.
Maar… ‘t bijzondere van mensen die geloven, soms aarzelend of onder protest, is tóch dat díé juist vaak registers hebben om te zien dat er ook goede dingen gebeuren, dat de Kerk groeit – 250.000 mensen op t Sint Pietersplein om afscheid te nemen van de Paus- die leven vanuit een diepe hoop op een betere wereld waar mensen zich vrijwillig inzetten voor de ander, voor de aarde, en, ook al worden ze misschien gezien als idealisten, zij geloven niet alleen in de opstanding van Jézus, zij staan ook zélf op. Je kunt natuurlijk altijd mopperen op de regering, de overheid, op werkers in de kerk, op de economie, maar je kunt ook zélf opstaan.
Het Evangelie deze avond verandert de toon, de dimensie van idealisme juist in realisme. Opstanding is opstaan, onrecht bestrijden, geloven in beter.
Geloven is emotie. Toen en ook nu in de Kerk van 2025… een Kerk met lucht door de orgelpijpen en met lange adem om, in navolging van Thomas en zovelen, nooit op te geven.
Al zo’n 15 jaar geleden kwamen wat idealisten bij elkaar en die zeiden: “”Om de wereld leefbaar te houden moeten we investeren in drie T’s: technologie, talenten en tolerantie. Hé, TOLERANTIE?? Ja! Kijk: Technologie… we kunnen niet meer zonder techniek Talenten… wat moeten we zonder mensen met specifieke talenten? Maar ook Tolerantie: elkaar verdragen, geduld hebben, luisteren en waarderen… In kerk en wereld is dat levensnoodzakelijk, sterker nog: misschien kunnen we deze avond dit aanvullen met de drie M’s: Menselijkheid, mededogen én misschien wel in muziek… Hé muziek….
Als iets uitgevonden is dat ons ráákt in onze menselijkheid, iets dat mededogen in ons wakker maakt, dan is het wel muziek. En muziek is ook emotie.
Beste parochianen van de Norbertusgemeenschap en hier van deze Martinus-Willibrorduskerk, beste musici, koor en muziekkenners en gasten, vandaag klinkt de muziek in dit prachtige kerkgebouw wel stevig een beetje anders dan anders: Orgelmuziek uit een instrument met orgelpijpen – u zult straks horen van Wim van de Laar – geeft een heel andere klank aan de muziek. Orgelpijpen worden nog altijd ambachtelijk gemaakt door orgelbouwers of door pijpenmakers, uit metaal of hout . En een pijporgel kan alleen maar muziek maken als hij bespeeld wordt terwijl er lucht door de pijpen gaat – adem… dat is wat wij horen. Nee, orgelmuziek is niet van ALLE TIJDEN: Pas in de 13e eeuw deed het orgel zijn intrede in de westerse kerk. Vlak na Christus waren kerkvaders en invloedrijke theologen voelden zich juist tegen het gebruik van muziekinstrumenten in de kerk. Paus Clemens I -in de 1 e eeuw na Christus- schreef zelfs: Laat het fluitje maar aan de herder over – Muziekinstrumenten zouden, hartstochten doen ontvlammen, gaven veel te veel emotie. Echter, vanaf Maarten Luther en zeker vanaf de 17e eeuw werden orgels steeds meer gewaardeerd en niet meer weg te denken uit onze kerken.
Een orgel heeft lucht nodig in haar pijpen maar geeft de luisterende mens ook adem juist omdat het orgel de emotie vertolkt die gelovigen en kerkbezoekers hebben als ze in een kerkgebouw binnenlopen, zingen, geboden, stil zijn.
Pasen vieren zonder orgelmuziek is meestal als Koningsdag zonder oranje.
Dat dit prachtige instrument vandaag iets vertolkt van de emotie van deze dag: het feestende Nederland en de rouwende wereldkerk. Dat het ons mag begeleiden in ons samenkomen in deze kerk, we adem krijgen en lange adem voor ons Paasgeloof van nu en voor de toekomst. Amen.